We wtorek, 16 kwietnia w Zespole Kształcenia i Wychowania im. H. Sienkiewicza w Dzierżążnie odbyła się uroczystość posadzenia Dębu Pamięci, który dedykowano Stanisławowi Szarmachowi – zamordowanemu w Katyniu, kierownikowi szkoły w latach 1922-1939.
W uroczystej akademii, poprzedzonej mszą św. pod przewodnictwem biskupa pomocniczego ks. Arkadiusza Okroja w kościele w Borowie, wzięli udział Burmistrz Kartuz Mieczysław Grzegorz Gołuński z zastępcą Sylwią Biankowską oraz Marian Szarmach, syn Stanisława Szarmacha.
Posadzenie dębu to część programu edukacyjnego „Katyń… ocalić od zapomnienia”, do którego we wrześniu przystąpiła szkoła w Dzierżążnie.
– Głównym celem programu „Katyń… ocalić od zapomnienia” jest upamiętnienie ofiar Zbrodni Katyńskiej wymordowanych przez NKWD na rozkaz Stalina poprzez posadzenie 21.857 Dębów Pamięci i zagwarantowanie im zbiorowej, pokoleniowej pamięci. Każde z drzew będzie upamiętniało jedną zamordowaną osobę z listy katyńskiej, która zginęła w Katyniu, Miednoje, Kozielsku lub Charkowie – informuje szkoła.
W Dzierżążnie upamiętniono w ramach programu postać Stanisława Szarmacha – kierownika i nauczyciela Szkoły Podstawowej w latach 1922 -1939, zamordowanego strzałem w tył głowy przez NKWD w Katyniu w 1940 roku.
W szkole podjęto wiele działań, aby przybliżyć uczniom idee programu i sylwetkę Stanisława Szarmacha. Odbyły się lekcje poświęcone zbrodni katyńskiej, spotkanie z Barbarą Kąkol, dyrektorką Muzeum Kaszubskiego im. F. Tredera w Kartuzach – znakomitym znawcą regionu.
– Stanisław Szarmach urodził się 12 listopada 1897 roku w Lipach w powiecie kościerskim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Ukończył seminarium nauczycielskie w Grudziądzu, a w 1922 r. otrzymał posadę kierownika szkoły podstawowej w Dzierżążnie. Początki pracy były bardzo trudne. Stanisław Szarmach pełnił funkcję dyrektora, nauczyciela a zarazem woźnego. Bardzo szybko rodzice jak i dzieci polubili swojego profesora. Wspominali, że: „zawsze był pogodny, a twarz jego zdobił uśmiech. Był myśliwym i dlatego z wielką uwagą słuchaliśmy jego opowiadań o zwierzętach i roślinkach. Organizował nam wolny czas – informuje Barbara Kąkol.
Stanisław Szarmach pod koniec sierpnia 1939 roku został skierowany do Ośrodka Zapasowego 16. dywizji piechoty w Radomiu. Brał udział w walkach z agresorem niemieckim jako oficer Zgrupowania „Radom”. Jego oddział wycofywał się na wschód, aby dotrzeć do Rumunii lub Węgier. W rejonie Biłgoraju dowództwo zgrupowania przyjęło radzieckie warunki złożenia broni. Zgodnie z umową mieli otrzymać dokumenty. Rosjanie nie dotrzymali w pełni warunków, gdyż tylko szeregowi zostali zwolnieni. Oficerów wzięto do niewoli i później zamordowano w Katyniu. W gronie tym był Stanisław Szramach.
Uroczystość uświetnił występ przygotowany przez uczniów pod przewodnictwem Pani Izabeli Bliźniewskiej oraz Pani Agaty Treder oraz koncert orkiestry wojskowej.
W ramach projektu można również podziwiać wystawę poświęconą zbrodni katyńskiej, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Odbył się także konkurs plastyczny „Nasi bohaterowie” dla uczniów klas V-VIII.
Koordynatorami przedsięwzięcia byli Pani Teresa Bronk oraz Pan Mirosław Paczoska. Całość pięknego patriotycznego wydarzenia przygotowała dyrektor ZK I W w Dzierżążnie Pani Małgorzata Wnuk Lipińska