W tym roku Kartuzy- stolica Kaszub obchodzi swoje stulecie zachęcam do artykułu
Prawa miejskie nadano Kartuzom 29 marca 1923 roku.
– W dniu 5 lutego 1923 roku Rada Gminy Kartuzy przesłała do władz w warszawie swą decyzję w postaci Uchwały Rady z dnia 31 stycznia 1923r. wraz z uzasadnieniem dra Aleksandra Majkowskiego. Generał Władysław Sikorski, pełniący wówczas funkcję Premiera i Ministra Spraw Wewnętrznych, podpisał w dniu 29 marca 1923r. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zaliczenia gminy wiejskiej Kartuzy, w powiecie kartuskim, województwa pomorskiego w poczet miast. Rozporządzenie weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 kwietnia 1923r.
W tym samym roku, 10 sierpnia 1923 roku, dekretem podpisanym przez Ministra Spraw Wewnętrznych mecenasa Władysław Kiernika Kartuzy otrzymały herb – informuje Urząd Miejski w Kartuzach.
Pierwszym burmistrzem Kartuz był Walerian Kubasik, wcześniej pracownik magistratu w Toruniu. Burmistrza wybrano wówczas w drodze konkursu, który zorganizował magistrat. W październiku 1925 r. odbyły się pierwsze wybory do Rady Miasta (poprzednia rada została wybrana jako Rada Gminy).
Od momentu nadania praw miejskich Kartuzy zaczęły się intensywnie rozwijać i stały się znaczącym ośrodkiem turystyczno-wypoczynkowym Kaszub.
– W marcu 1926 roku w młodym, żywiołowo rozwijającym się mieście opiekę zdrowotną nad mieszkańcami sprawowało pięciu lekarzy, w tym powiatowy, których recepty realizowała znana apteka „Pod Orłem” oraz Powiatowa Kasa Chorych i szpital powiatowy, a zwierzętami opiekował się weterynarz powiatowy. Odwiedzający miasto i Szwajcarię Kaszubską goście i turyści mogli korzystać z usług gastronomicznych i hotelarskich, oferowanych przez trzy restauracje i kawiarnie oraz hotele „Pomorski”, „Kartuski”, „Kaszubski Dwór” i „Centralny” – czytamy w publikacji Dariusza Dolatowskiego.